Cậu cả nhà quan thành người tàn phế sau kỳ thi

Cậu tự bế một năm ròng, bãi bể nương dâu đã đổi màu, vậy mà ngoài việc buổi sớm có thể mở cửa ra đón nắng thì chẳng có gì khác biệt cả. Đời cậu từ một kẻ ăn trên ngồi trốc, đi đứng nhẹ nhàng, ăn nói khoan thai thành một kẻ cơm bưng nước rót tận giường, nửa đêm buồn tiểu cũng phải có thằng hầu kéo quần gạt áo cho.

Mà thằng hầu kia cũng tồ, ngả lưng ngủ say là trời đánh chẳng buồn dậy. Có đêm cậu không muốn thằng ngố đó đụng vào vạt gấm, vậy là nhất quyết thà nằm đây lạnh lẽo cam phận tới sáng chứ không gọi nó một câu. Cậu đánh giá sức chịu đựng của cậu tốt quá, nhưng xương xẩu lại không, đêm hôm tắt đèn từng khớp xương một đau thấu tâm can. Buổi đêm sầu quá khổ quá, mót tiểu xả còn chưa xong, cái thói văn nhân khinh khỉnh ở đâu trồi lên sụt xuống hành cậu đến tận sáng.

Ảnh minh họa. Nguồn: IStock.

Sáng ra đôi chiếu ươn ướt, thằng hầu mới hay đêm qua cậu tè dầm. Đã bảo thằng hầu kia tồ tịt chẳng sai, nó không sợ chết gọi cậu dậy đã chớ, còn nín cười gọi người thay chiếu cho cậu. Cậu không biết trách ai, cũng không có ai mà trách, chỉ có bà cả hay tin chạy sang đánh thằng hầu kia một trận, cậu mới nhớ ra trong nhà còn bu thầy.

Những tưởng bu không ngó ngàng gì đến cậu nữa, nhưng nếp cũ mười mấy năm nay không phải ngày một ngày hai mà bỏ được, thành ra cậu bệnh ốm một năm, bà cả gầy đi một trận, lại có ý thẹn chẳng bước qua phòng cậu lần nào. Chắc bu nhìn cậu thế này cũng chán nản lắm thay, gánh hy vọng cả đời bu đặt lên vai cậu, chỉ vì một lần dại dột của cậu mà mất hết tất cả. Ấy vậy mà bu chẳng thì mà chăng chớ, nhìn cậu một lúc lâu, như luyến thương, lại như dỗ dành.

“Bu lấy vợ cho con nhé.”

Xưa nay hôn nhân cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy, bu thầy đã bảo thì cấm cãi, chẳng là lưng cậu không còn cảm giác gì, người mệt nhoài, vẻ ngoài cũng chẳng buồn chải chuốt. Cái áo mới còn trong tủ chưa mặc lần nào, cậu không hỏi, cũng chẳng ai nghĩ đến việc cậu dạo trước mỗi ngày đều tắm rửa xông hương thay áo, bây giờ hai ngày không tắm rửa cậu khó chịu lắm thay. Lấy vợ về, rồi cậu làm sao vẹn toàn nghĩa với người. Cậu không cho người ta lắm thứ cao sang, giờ cậu còn gì ngoài mấy con chữ què quặt không ngay, mà mấy bài thơ ca làm sao đẹp dạ người nọ, rồi nay mai ai đồng ý lấy kẻ què quặt này làm chồng.

Cậu im lìm như vậy mấy năm, mấy tháng đầu bu còn đứng xa nhìn cậu rơi nước mắt, trong lòng thương không đặng, cũng chẳng dám dời gót đến gần bên. Mấy tháng nay bu chẳng khóc nữa, đàn bà bên ngoài mềm yếu nhưng trong lòng lại cứng rắn vững vàng, tưởng bão giông xô ngã được, ấy vậy mà sau mưa đêm lại thấy mặt trời rực rỡ.

Bu không mong cậu cười nói rạng rỡ như trước, cậu trải qua biến cố lớn như vậy, cậu có quyền buồn tủi, nên bu đổi sang mong cậu mở miệng nói chuyện, chửi hầu, mắng bạn, than thân trách phận gì cũng được. Nhưng cậu cứ lầm lầm lũi lũi, tối ngày bên xó cửa, sách chẳng buồn đụng, cơm chẳng buồn ăn.

Vậy nên bu tính đi nghĩ lại, mới nảy ra ý cưới vợ cho cậu.

“Đừng bu ạ.” Năm ròng mới nói được một lời, giọng khô như ngói. Ấy vậy mà làm bu rơi nước mắt.

“Con nghe bu, bu cưới cho con cô vợ, mai rày bu đi rồi còn có người hầu con.”

Mang tiếng là con mà để bu thầy nói đến mức này, cậu có lòng mà chẳng nói gì được. Cậu làm sao nỡ dập tắt ánh sáng nọ đang nhìn mình, cậu tránh đi, cưới người ta về để an ủi bu phần nào, cậu chắc chỉ còn nước này có thể đi. Vậy là cam chịu gật đầu, bu thì vui vẻ như tết đến xuân sang chuẩn bị trầu cau hỏi cưới.

Trong nhà im lìm bỗng trở nên tất bật, cách một bờ tường, người vào kẻ ra chẳng dứt. Khắp đất này ai chẳng biết quan huyện, cái danh thanh liêm của thầy còn đó, cậu có làm sao cũng chẳng dám hoen ố trang sách của thầy gây dựng từ bao năm nay. Chuyện trầu cau hỏi cưới cứ vậy định xuống, cậu không thay đổi được gì.

Trường Tình/Bách Việt Books - NXB Dân Trí