Bớt kỳ vọng để không đau lòng

Kỳ vọng về một mối quan hệ lâu bền khiến ta cảm thấy đau lòng khi nó tan vỡ. Ảnh: tVN.

Cuộc đời mỗi người không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng cho chúng ta bước lên, sẽ có những lúc ta gặp phải những bế tắc đầy chông gai. Cuộc sống không phải cái gì cũng theo ý muốn, cũng như trên đường đời, sóng gió có thể xảy ra bất cứ lúc nào, chúng ta không thể đoán trước tương lai, cũng không thể chuẩn bị trước vào thời điểm nào, ở đâu nó, biến cố sẽ ập đến, nên bạn hãy biến mọi con đường chông gai ấy trở thành con đường trải đầy hoa.

Tương lai chưa đến và những suy nghĩ của người khác chỉ là những thứ vô hình, là những thứ mơ hồ nhất trong đời này. Những thứ mơ hồ, không chắc chắn này có thể sẽ dẫn chúng ta bước vào những con đường chông gai không lường trước và khiến chúng sợ hãi.

Đặc biệt, chúng ta gặp khó khăn trong mối quan hệ khi lạc lối và giao động trong suy nghĩ vô hình của nhau. Cuối cùng, trong một mối quan hệ đầy rẫy những điều không như ý muốn, chúng ta sẽ cảm thấy tổn thương và sợ hãi về mối quan hệ đó.

Khi bạn bè hoặc người yêu, những người mà mình tin tưởng lại thất hứa sẽ khiến chúng ta cảm thấy bị mất lòng tin ở họ và cảm giác như bị phản bội. Chúng ta luôn coi họ là những người thân thiết nhất, không ngừng giúp đỡ họ trong những tình cảnh éo le như thể chính bản thân mình gặp phải chuyện không may, nhưng thay vì biết ơn, họ lại đòi hỏi ở chúng ta nhiều hơn thế nữa và coi đó như là một điều hiển nhiên.

Những người xa lạ làm việc chung trong một môi trường công sở cũng tương tự vậy. Dù chúng ta có mong muốn mọi công việc đều diễn ra suôn sẻ theo như kế hoạch, nhưng thực tế thì oái oăm thay, không những xảy ra mâu thuẫn nội bộ mà còn vô số các yếu tố không thể dự đoán trước nào là tai nạn hoặc bệnh tật có thể xảy ra bất ngờ, khiến công việc ngày càng khó khăn hơn.

Nếu như không thể bước đi trên con đường trải đầy hoa dài vô tận, thì trong cuộc sống thực tế này, điều mà chúng ta có thể mong đợi là gì? Có lẽ đó chính là sức mạnh nằm sâu bên trong tâm hồn giúp ta không bao giờ chấp nhận từ bỏ, giúp ta đứng dậy sau những thất bại và biến cố không mong muốn trong cuộc sống này. Để sức mạnh ấy được lớn mạnh, bàn tay phải của chúng ta cần phải nắm lấy tờ “hướng dẫn xử lý thất vọng” và bàn tay trái cần nắm lấy “sự phục hồi đàn hồi (resilience)”.

Có ai chưa từng thất vọng hay đau lòng dù chỉ một lần trong đời? Nếu có, chắc hẳn người đó may mắn đến mức khó tin, hoặc do một số chức năng não bộ của họ hoạt động không được bình thường. Thất vọng là một “cảm xúc” khi bản thân “nghĩ” rằng “tình huống” đó là tiêu cực, không giống như những gì mình mong đợi và kỳ vọng.

Khi chúng ta không đạt được những kết quả mà mình mong muốn hoặc bị từ chối, hoặc khi ai đó không thực hiện đúng trách nhiệm hoặc lời hứa ở một vai trò nhất định, chúng ta cảm thấy như mất đi niềm tin cho rằng “điều đó đáng lẽ phải xảy ra như vậy”. Cảm xúc mà chúng ta trải qua trong những tình huống ấy được gọi thất vọng, và một khi sự thất vọng ngày càng sâu sắc, nó có thể trở thành sự thất bại hoặc tuyệt vọng.

Khi trải qua cảm giác thất vọng, chúng ta thường bắt đầu tìm kiếm nguyên nhân bằng cách đặt ra những câu hỏi như: “Ai là người đã phá vỡ kỳ vọng của tôi?” Sau đó, chúng ta đổ lỗi cho người khác hoặc tự trách chính mình.

Người giao tiếp kiểu đậu phụ mềm thụ động sẽ che giấu cảm xúc thật rồi đổ lỗi cho thế giới, họ xem mình là nạn nhân rồi thấy mình thật bất hạnh, đồng thời họ đổ lỗi cho người khác và từ bỏ mối quan hệ với người đó, tiếp đến là trạng thái tự ti rồi tự trách móc chính mình.

Đôi khi, vì sợ thất bại nhỏ có thể dẫn đến tuyệt vọng lớn nên họ tránh xa từ những tình huống có thể gặp thất bại ngay từ đầu. Khi bị một chiếc gai nhỏ đâm vào, họ sẽ trở nên cảnh giác và nhạy cảm vì không biết trước được con đường chông gai sẽ xuất hiện khi nào và ở đâu, và rất khó quyết định đi đâu khi đứng giữa những lựa chọn.

Vì sợ thất bại nên họ không muốn cố gắng rồi dễ dàng bỏ cuộc, hoặc buông bỏ những kỳ vọng khi hình thành mối quan hệ ngay từ đầu. Bởi họ nghĩ rằng nếu không có kỳ vọng, sẽ không có thất vọng.

Angela Sen/ Light Books & NXB Phụ nữ Việt Nam