Hai mặt của trí tuệ nhân tạo đối với nhiếp ảnh

Thứ sáu - 26/05/2023 07:40
 

Bức ảnh đạt giải nhất cuộc thi nhiếp ảnh chủ đề Summer. (Ảnh: Absolutely AI).

Nhập câu lệnh “Photo of Hoi An ancient town” vào ứng dụng Dream AI: Stable Diffusion, chọn phong cách ảnh “Imagine V1”, chọn cỡ ảnh “size 4:3” là 3 thao tác cực kỳ đơn giản để AI tạo ra một bức ảnh phố cổ Hội An trong 5 giây. Trí tuệ nhân tạo đang thể hiện sự hữu ích của một công cụ thông minh, trong tương lai có thể là mối đe dọa đến nhiều lĩnh vực nói chung và nhiếp ảnh nói riêng.

Tại Việt Nam, tháng 4 vừa qua trên mạng xã hội Facebook cũng nổi lên bộ ảnh phục dựng màu chân dung các nhà văn, nhà thơ do Phạm Sơn - một kỹ sư công nghệ 8X thực hiện. Theo anh Sơn, quá trình phục dựng một bức ảnh sẽ mất khoảng 6 - 10 phút với sự hỗ trợ của các công cụ AI. Sau một thời gian làm việc với nhiều công cụ tạo ảnh bằng AI, anh Sơn cho rằng: AI giúp cho ý tưởng được thực hiện nhanh chóng hơn, dễ dàng hơn, do đó dễ phổ cập hơn, tuy nhiên AI trong nghành ảnh còn phải được học nhiều hơn thì mới có thể làm được nhiều thứ.

Những vấn đề mà AI ảnh chưa làm được, đó là nó cần được học về trang phục, lịch sử, văn hóa màu sắc ảnh của từng dân tộc quốc gia riêng lẻ, để các sản phẩm được tạo ra đúng hơn, đẹp hơn và sẽ có hồn hơn những cỗ máy chỉ biết vẽ những thứ con người ra lệnh mà không hiểu nó như thế nào. Suy cho cùng yếu tố con người vẫn là quan trọng nhất để có những tác phẩm mang tính sáng tạo và trung thực, AI chỉ là những công cụ trợ giúp để những công việc đó được tốt hơn.

Theo nhiếp ảnh gia Cao Kỳ Nhân, nhờ những kiến thức rộng lớn và các thuật toán của AI, nên nhiếp ảnh có thể tận dụng AI để thay nhiếp ảnh gia làm những việc như: Phân tích các đặc trưng của ảnh và tự động nhận diện các đối tượng, màu sắc, hình dạng, độ sáng, độ tương phản và nhiều thuộc tính khác của bức ảnh; Chỉnh sửa ảnh tự động bằng cách loại bỏ các đối tượng không mong muốn, tăng độ sáng, tương phản và sử dụng các hiệu ứng đặc biệt; Tìm kiếm ảnh trở nên nhanh chóng và chính xác hơn bằng cách phân tích các nội dung của ảnh và gắn thẻ cho chúng; Xử lý dữ liệu ảnh lớn giúp các nhà nghiên cứu và chuyên gia nhiếp ảnh phát triển các mô hình và phân tích dữ liệu; Tạo ra hình ảnh theo ý tưởng của con người, có thể coi như một bản thảo, hoặc dùng cho các mục đích quảng cáo sản phẩm…

Bên cạnh nhiều lợi ích thì AI cũng gây ra nhiều tranh cãi. Trên thế giới đã có những cuộc thi ảnh mà giải thưởng được trao cho “nghệ sĩ” AI. Tháng 1/2023, công ty điện tử Australia DigiDirect tổ chức cuộc thi ảnh với chủ đề “SUMMER Photo Contest” đã trao giải thưởng cho tác giả Jane Eykes với bức ảnh chụp cảnh sóng biển trong chiều hoàng hôn. Ngay sau khi thông báo được đưa ra, studio có tên Absolutely AI thú nhận họ đã gửi dự thi bức ảnh được AI tạo ra và tuyên bố đây là “bức ảnh do AI tạo ra lần đầu đoạt giải thưởng trên thế giới”.

Vào tháng 2/2023, làng nhiếp ảnh thế giới xôn xao trước thông tin Jos Avery - một “nhiếp ảnh gia” nổi tiếng với gần 30.000 người theo dõi trên Instagram - thừa nhận rằng, những tác phẩm chụp chân dung của mình thực chất được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo. 180 bức ảnh của Jos Avery đăng tải trên Instagram đã được chọn lọc từ 14.000 bức ảnh, vốn được tạo ra bởi MidJourney - một công cụ tổng hợp hình ảnh được hỗ trợ bởi AI khá phổ biến.

Sau khi tạo ra 85 bức ảnh, chọn lựa và chỉnh sửa bằng phần mềm Adobe Lightroom và Photoshop, Jos Avery mới đăng tải lên trang Istagram của mình. Avery nhấn mạnh, mặc dù những hình ảnh này không phải là ảnh thực, nhưng chúng vẫn đòi hỏi rất nhiều tính nghệ thuật và chỉnh sửa từ phía anh để được coi là ảnh chân thực. Công đoạn này khiến Jos Avery, vốn trước đó còn không có tên tuổi trong lĩnh vực nhiếp ảnh, có cảm giác như mình là một người “nghệ sĩ” nhiếp ảnh.

Bức ảnh được trí tuệ nhân tạo tạo ra từ câu lệnh của người dùng Cao Anh Tuấn.

Gần đây nhất, nhiếp ảnh gia người Đức Boris Eldagsen đã lên tiếng thừa nhận bức ảnh giúp anh giành chiến thắng tại hạng mục “Sáng tạo mở” của cuộc thi nhiếp ảnh thế giới do Sony tổ chức, thực chất được tạo ra bằng trí tuệ nhân tạo.

Boris Eldagsen đã từ chối nhận giải thưởng tại cuộc thi và hy vọng hành động đó sẽ thu hút được sự chú ý của cộng đồng nhiếp ảnh thế giới, giúp đẩy nhanh cuộc thảo luận. “Hình ảnh AI và nhiếp ảnh không nên cạnh tranh với nhau trong một giải thưởng như thế này. Chúng là những thực thể khác nhau. AI không phải là nhiếp ảnh. Đó là lý do tôi không nhận giải thưởng. Với việc từ chối nhận giải thưởng đã đạt được, tôi hy vọng sẽ giúp đẩy nhanh cuộc thảo luận về vấn đề này", Boris Eldagsen giải thích.

Thạc sĩ Đồng Hiếu - Giảng viên Khoa Nhiếp ảnh, Trường ĐH Sân khấu điện ảnh cho biết, anh rất đồng ý với quan điểm của Boris Eldagsen: “Việc nhiếp ảnh gia người Đức từ chối nhận giải giống như lời tuyên ngôn của người nghệ sĩ đó đối với công nghệ AI. Trí tuệ nhân tạo suy cho cùng chỉ là công cụ, không phải là người nghệ sĩ, và đương nhiên bức ảnh nó tạo ra chỉ là thứ giống với nhiếp ảnh”.

Có thể thấy bên cạnh những tính năng hữu ích mà con người tận dụng được từ AI thì sự xâm nhập của trí tuệ nhân tạo đã mang đến cho đời sống nhiếp ảnh nhiều cuộc tranh luận trên khắp thế giới. AI có khả năng học hỏi rất nhanh, càng ngày những bức ảnh được AI tạo ra sẽ càng chân thật, điều đó đã phần nào làm ảnh hưởng đến trải nghiệm nghệ thuật của con người.

Không ít người nhầm lẫn và không thể phân biệt được đâu là bức ảnh do AI tạo ra, đâu là bức ảnh do con người chụp. Các nhiếp ảnh gia có thể tận dụng AI vào nhiều mục đích khác nhau nhưng sự lo ngại về việc AI có thể thay thế nghệ sĩ nhiếp ảnh là điều không thể phủ nhận.

PHẠM NGỌC HÀ (thực hiện)

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây